|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
anasayfa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Özel Dosya) |
|
|
|
|
|
|
Domates Bakteriyel Solgunluğu |
|
|
|
|
|
|
(Etmeni Clavibacter michiganensis
pv.michiganensis) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Domates Bakteriyel Solgunluğu,
domateslerin tahripkar hastalıklarından birisidir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hastalığın Taşınma Yolu ve Gelecek Yıllara
İntikali |
|
|
|
|
|
|
Hastalık etmeninin en önemli taşınma
yolu tohumdur. Organik maddenin bulunmadığı salt toprakta iki üç haftadan
fazla canlı kalamaz. Ama toprakta kök parçaları, gövde ve yaprak sapı
parçaları gibi artıklar üzerinde genellikle 9-10 ay, hatta bazı durumlarda
1-2 yıl gibi uzunca süre canlı kalabilir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hastalığın Gelişme Seyri ve Belirtileri |
|
|
|
|
|
|
Hastalık etmeni bakteri, tohum kabukları arasında, ya da embriyoda
taşınır. Tohum çimlendiğinde buradan iletim demetlerine geçerek çoğalmaya
başlar. Bakterinin buradaki çoğalmasını belirleyen en önemli faktör, sıcaklıktır.
Gece sıcaklıklarının 18-20, gündüz sıcaklıklarının 28-30 derece olduğu hava
şartları, bakterinin iletim demetleri içinde hızla çoğalmasını sağlar. Hele
bu şartlar birkaç ay devam edecek olursa hastalığın çıkışı kaçınılmaz olur. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hastalığın ortaya çıkan ilk belirtisi,
yaprakçıklardan biri, veya birkaçının solarak pörsüyüp sarkmadır. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
014 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Eğer hava
biraz sıcak ve kuru ise, pörsüyüp sarkmak yerine yaprakçıklarda kurumalar
oluşur. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hastalık etmeni bakteri, zamanla gövde, dal ve yaprak sapındaki iletim
demetlerinde çoğalarak yandaki parankimatik hücrelere geçer ve oraları tahrip
etmeye başlar. Dokularda hafif kahverengi sarı renk değişimi, kepeksi bir
görünümle birlikte gövde içinde doku boşlukları oluşur. Bu durum, hafif soluk
yeşil bir çizgi halinde gövde üzerinden de fark edilebilir. Bu kısımlara
tırnakla bastırıldığında yumuşak oldukları görülür. Zamanla bu kısımlarda
çatlamalar oluşur. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bu gövde çatlamaları
Domates Bakteriyel solgunluğu için tipiktir yalnız bu hastalıkta görülür.
Domatesin diğer solgunluklarında görülmez. Ancak bu belirti seralarda pek
belirgin olarak ortaya çıkmaz. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
014 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gövdede, ve özellikle de yaprak
saplarının gövdeye birleştiği yerlerin alt kısımlarda oldukça tipik olan bu
çatlamalar, zamanla kanser yaralarına dönüştüğünden hastalığa Domates
Bakteriyel Kanseri adı da verilmiştir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
016 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Eğer havalar
rutubetli giderse, bu kanser yaralarının üzerinden geçerek damlayan suların
meyvelere ulaşması ile meyvelerde de küçük dairevi lekeler halinde tipik
hastalık belirtileri ortaya çıkar. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gövde, dal ve yaprak
sapı iletim demetlerinde ilerleyen bakteri, zamanla meyvelerin içindeki
tohumlara kadar ulaşır. Böyle enfekteli meyvelerin saplarında çatlamalar, ve
şekillerinde bozukluklar meydana gelir. Meyvenin genellikle enfekteli
tarafında gelişme olmaz. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
014 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Eğer
bu meyvelerden yaprak sapından
başlayarak boyuna bir kesit alınacak olursa iletim demetlerindeki renk
değişiminin tohumlara kadar ulaştığı çıplakgözle de görülebilir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
014 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hastalığın Kontrolü için Ne Yapmalı? |
|
|
|
|
|
|
Hastalık etmeni bakterinin bir yıldan diğer yıla
intikalinde en önemli unsur tohumdur. Bu nedenle çiftçilerimiz mutlaka güvenilir kuruluşlardan
sağlayacakları temiz sertifikalı tohumları kullanmalıdırlar. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise tarlada
hiç Hastalık belirtisi görülmeyen bitkilerden tohum alınıp bunlar
kullanılmalıdır. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tohum nereden, nasıl sağlanırsa sağlansın mutlaka 25°C sıcaklıkta %l'lik Terramycin'le 6 saat süreyle ilâçlanarak
ekilmelidir. Bunun için ekilecek tohumlar bir
tülbende sarılır. Eczanelerden satın alınacak Terramycin Kapsül ilâcından 100
ml su içine 4 kapsül ilâç boşaltılır. Bu ilâcın her kapsülü 250 mg etkili
madde ihtiva eder. Kapsüller elle açılmak suretiyle içindeki sarı renkli toz
suya konularak iyice karıştırılır. İçindeki dolgu maddesi suda tamamen
çözünmediğinden ilâcın bir kısmı zamanla dibe çökmektedir. Bu yanıltıcı olmamalıdır. Tülbende sarılı olan
tohumlar bu sarı renkli süspansiyon içine batırılarak yaklaşık 25°C oda
sıcaklığında 6 saat bu şekilde bırakılır. Sonra çıkarılarak üç-beş kez musluk
suyunda durulanır. İyice sıkılarak
tülbent açılır. Tohumlar bir gazete kâğıdı üzerine serilerek kurutulur.
İstenildiği zaman ekilir. Fide yatağı hazırsa kurutmaya gerek kalmadan
doğrudan doğruya da ekilebilir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Terramycin ilâcının temin
edilemediği yerlerde tohum1ar 25°C sıcaklıkta
%1'1ik Streptomycin'1e 9 saat süreyle
ilaçlanarak ekilmelidir. Bunun için
eczanelerden l g'1ık enjektabl
kristalize Streptomycin sulphate ilâcı alınır. İlâçla birlikte bulunan
fizyolojik su kullanılmaz, atılır. İçinde beyaz toz halinde ilâç bulunan
diğer şişenin ağzındaki alüminyum muhafaza yırtılarak lastik tıpa açılır.
Şişenin içindeki toz 100 ml su içine boşaltılır. Artık kalmaması için şişeye
tekrar bir miktar su konularak iyice çalkalandıktan sonra tekrar boşaltılır.
İyice karıştırılır. İlâcın tamamen eridiğinden emin olduktan sonra tülbende
sarılı tohumlar elde edilen bu renksiz, berrak çözelti içine batırılır.
25°C'lik oda sıcaklığında 9 saat tutulduktan sonra çıkarılır. Durulanarak
kurutulur ve ekilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Streptomycinle yapılan tohum ilaçlaması, aynı zamanda bitkilerin
gelişmesini de teşvik etmektedir.) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sera şartlarında hastalığın görülmesi halinde de hastalığın
bulaşmasını önlemek için hemen aşağıdaki önlemler alınmalıdır: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Hastalık erken bir dönemde ortaya
çıkmış ise hasta bitkiler derhal sökülüp seradan uzaklaştırılmalıdır. Çünkü
bunlardan ileride herhangi bir ürün alınması mümkün değildir. Eğer hastalık
çıkışı geç bir dönemde olmuşsa hasta bitkiler kırmızı bir bandla
işaretlenerek bu bitkiler daima en son işleme tabi tutulmalıdır. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Koltuk almada, koltuk sürgünleri uçtan tutulup yana çektirilmek
suretiyle koparılarak alınmalı, kesinlikle bıçak kullanılmamalı, veya dipten
tırnakla koparılmamalıdır. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Çok gerekli olmadıkça budama yapılmamalıdır. Budama yapılmak
zorunda kalınırsa, budamalar, keskin bir maket bıçağının uç kısmıyla
yapılmalı, her bitkiden diğerine geçerken bıçak, bele sokulacak bir kağıt havluyla
kurulanmalı ve ispirto suyuna batırılmış bir süngerle silinmelidir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. Budama ve Koltuk Alma işlemlerinden hemen sonra da, tüm bitkiler en
geç 30-40 dakika içinde etkili bir ilaçla ilaçlanmalıdır. İlacın özellikle
budama ve koltuk yaralarına değmesine özen gösterilmelidir. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Farklı yerlerden gelen örneklerde ilaçların etkileri farklılık
göstermektedir. Seranızdaki bakteriyel etmen üzerindeki en etkili ilaçları
tespit için Antalya'da Tomurcuk Bitki Hastalıkları Kliniğine başvurunuz.
Klinik hakkinda bilgi edinmek için aşağıdaki bağlantıyı tıklayınız. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tomurcuk Bitki
Hastalıkları Kliniği |
|
|
|
|
Genel olarak bütün bakteriyel hastalıklarda koruyucu bir önlem olarak
sera giriş-çıkışlarına % 2' lik Göztaşı ile ıslatılmış
sünger konulması, gezinti yollarının, tezgahların, beton satıhların, toprak
işleme aletleri, budama araç ve gereçlerinin alkol, hipo, göztaşı mahlülü
veya etkili ilaçlar kullanılarak dezenfekte
edilmesi tavsiye olunur. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
anasayfa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|